Belastingen en cryptocurrencies zijn een onderwerp waar steeds meer cryptocurrency investeerders en cryptomunt handelaren in geïnteresseerd zijn. Vanwege de hoge volatiliteit van cryptocurrencies en de nieuwheid hiervan rijzen er veel gedetailleerde vragen voor zowel particuliere beleggers als belastingadviseurs en belastingkantoren, die slechts kunnen worden beantwoord door ze te vergelijken met andere vormen van beleggen. Enerzijds is de fiscale wetgeving duidelijk voor inkomsten uit de aankoop en verkoop van cryptomunten, maar anderzijds is deze nog niet definitief geformuleerd. Kortom: winsten uit cryptocurrencies zijn belastbaar op enkele uitzonderingen na.
In dit artikel wordt uitgelegd waarom en hoe.
Bitcoin is de bekendste virtuele valuta, ook wel cryptocurrency genoemd. Dit heeft beleggers in staat gesteld om snel en zonder enige controle geld te verplaatsen, waardoor een zeer breed scala aan nieuwe toepassingen mogelijk is. Elke belegger kan een of meer van de beste cryptocurrencies zoals Bitcoin bezitten en deze tegelijkertijd als betaalmiddel gebruiken. Aan de slag gaan is meestal ongecompliceerd.
Bitcoin werd voor het eerst uitgelegd in een witboek dat in 2008 naar de Peer 2 Peer Foundation site werd geüpload door een anonieme auteur die in de gehele cryptowereld bekend staat als “Satoshi Nakamoto”. Zo werd een virtuele munt beschreven die een gedecentraliseerde structuur heeft. Hiervoor is geen centrale bank nodig. Dit wordt mogelijk gemaakt door een blockchain. Dit is een grootboek dat elke transactie registreert en garandeert dat hackers er niet vandoor gaan met door investeerders gekochte cryptocurrency.
In tegenstelling tot andere valuta worden cryptocurrencies niet uitgegeven door de staat, maar gekocht op cryptobeurzen. Daarom is een cryptocurrency vanuit fiscaal oogpunt geen valuta, maar is de aan- en verkoop van een cryptocurrency een particuliere verkooptransactie.
Particuliere verkooptransacties worden gedefinieerd bij de belastingen als inkomsten en zijn daarom belastbaar. Zowel de handel daarin als in edele metalen, kunstwerken, enz. wordt in de belastingaangifte vermeld.
Belastingen op cryptomunten: wettelijke basis
De wettelijke basis voor het beoordelen van de belasting op crypto’s in ons land is vrij complex, dus ik kom hier wat terug. De basis is de Wet inkomstenbelasting. Het beschrijft voornamelijk de verschillende soorten inkomsten en hun belastingheffing.
De vraag is nu: tot welk type inkomen behoren cryptocurrencies?
Momenteel beschrijft de wet op de inkomstenbelasting verschillende soorten inkomsten:
Inkomen uit eigen onderneming
Inkomen uit dienstbetrekking
Inkomsten uit kapitaalgoederen
Inkomsten uit overige beloningen
Cryptocurrencies zijn geen inkomsten uit kapitaal
Hoewel men zou kunnen aannemen dat inkomsten uit cryptocurrency transacties inkomsten uit kapitaalgoederen zouden zijn, is dit niet het geval. De voorheffing is van toepassing op inkomsten uit kapitaalgoederen, bijvoorbeeld op winsten uit aandelenhandel of aandelenfondsen. Dit is een voorheffing die door de banken rechtstreeks aan de belastingdienst wordt betaald. Inkomsten uit kapitaalgoederen zijn echter zeer sterk gereguleerd en zijn eigenlijk alleen van toepassing op financiële instrumenten en hebben ook een financiële instelling nodig om de belasting rechtstreeks in te houden.
Cryptocurrencies zijn inkomsten uit andere bronnen
Bij cryptocurrencies ligt dat anders. Cryptocurrencies zijn geen valuta in juridische zin, het zijn digitale ruilmiddelen. Cryptocurrencies worden voor belastingdoeleinden als “andere economische goederen” beschouwd. De belastingheffing op “overige economische goederen” wordt beschreven onder inkomsten uit overige uitkeringen.
De Belastingdienst stelt: “Overige inkomsten zijn inkomsten uit particuliere verkooptransacties;”. En: “Particuliere verkooptransacties zijn verkooptransacties voor andere activa waarvan de periode tussen aankoop en verkoop niet meer dan één jaar is.” In jurisprudentie en uit politieke overwegingen worden cryptocurrencies in deze zin geclassificeerd als “andere economische goederen”. Belangrijk om te weten: Winsten uit particuliere verkooptransacties worden pas belast als ze de vrijstellingslimiet overschrijden. Dit betekent dat vanaf een drempelbedrag in het kalenderjaar het volledige bedrag belastbaar is.
Wat wordt er belast?
Volgens de Wet op de inkomstenbelasting gaat het om particuliere verkooptransacties. Theoretisch duidelijk. Praktisch nog niet helemaal. Nogmaals, de realiteit is veel complexer dan je zou denken. Typische vragen zijn dan ook direct: Kan ik cryptocurrency belastingen vermijden? Hoe kan ik cryptocurrency belastingen berekenen? Zijn winsten uit cryptocurrencies belastingvrij?
Zeker met de hoge volatiliteit van de activa, de fluctuerende Bitcoin prijs, zijn deze vragen essentieel. Om dit te bepalen kijken we even naar vier verschillende gevallen van cryptocurrency investeerders.
1: belastingvrij vanwege de vrijstellingslimiet
De eerste is eenvoudig en dit komt ook meest voor in de praktijk bij cryptomunten. Een belegger koopt cryptomunten, wacht op een stijging en verkoopt deze cryptomunten dan ook weer binnen een jaar, maar de totale winst is minder dan € 600. Dit betekent dat de winst onder de vrijstellingsgrens voor particuliere verkooptransacties ligt en dus belastbaar, maar belastingvrij is. Maar let wel goed op: zodra de winst in het aanslagjaar € 600 overschrijdt, wordt de volledige winst, inclusief de “eerste” € 600, belast.
2: belastingvrij omdat de houdperiode langer is dan een jaar
Hoe definieert de wetgever de bewaartermijn precies? Over de definitie van de houdperiode is de afgelopen jaren zeer lang gediscussieerd. De cryptocurrency belastinggemeenschap (belastingadviseurs, belastingkantoren, jurisdictie) interpreteert de bewaarperiode nu als volgt: Een aankoop kan een aankoop zijn van fiat (bijv. €) in crypto (bijv. BTC). Een verkoop is zeker wanneer ik BTC terug in € inwissel. Maar het is ook een “ruil” als ik BTC inruil voor bijvoorbeeld ETH, omdat ik BTC heb verkocht en tegelijkertijd ETH heb gekocht. Ik hoef dus geen cryptocurrency of digitale activa terug in fiat te wisselen om een belastbaar proces te starten dat onder andere voorwaarden belastbaar is. Deze use case is eigenlijk alleen duidelijk voor beleggers die kunnen aantonen dat ze al meer dan een jaar specifieke aandelen van cryptocurrencies in hun bezit hebben.
Bijvoorbeeld door aandelen in cryptocurrencies te kopen en de valuta vervolgens direct op te slaan op een cold wallet. Verhuizen naar een andere opslaglocatie is geen probleem, maar moet wel aantoonbaar zijn. Of door de betrokken cryptocurrencies in een aparte hot wallet te houden op de beste crypto exchanges (Bivavo). In ieder geval raad ik elke belegger aan om de aan- en verkoop of uitwisseling van cryptocurrencies precies te documenteren om een geschil met de belastingdienst te voorkomen.
3: belastbaar vanwege frequente aan- en verkoop
Voor cryptocurrency handelaren is het op het eerste gezicht eenvoudig. Vanwege het veelvuldig kopen en verkopen van cryptocurrencies is de toepassing van de bewaartermijn niet van toepassing en zijn de winsten uit de handel met cryptocurrencies dus belastbaar. Bijvoorbeeld als je een handelsbot gebruikt om cryptocurrencies te verhandelen. In dit geval zit de moeilijkheid niet zozeer in de beslissing of de winst belastbaar is, maar in de berekening van het exacte bedrag van de belastbare winst. Met een paar duizend transacties moet elke aan- en verkoop van elke munt en elk token kunnen worden toegeschreven.
4: belastbaar omdat frequent kopen en verkopen ondanks bezit ervan
Dit is mijns inziens het moeilijkste. Dit is een mengeling van “HODLing” (vasthouden) en “trading” (uitwisseling) van cryptocurrencies. Laat me het kort uitleggen. De meeste particuliere beleggers in cryptocurrencies openen een depot (of, om het correct te zeggen: een wallet) op een cryptohandelsplatform als Bitvavo.
Daar kopen en verkopen ze cryptocurrencies. Het kan zijn dat er minder dan een jaar zit tussen het moment van aankoop en verkoop van de afzonderlijke munten en tokens van de respectieve cryptocurrencies.
Laten we zeggen dat je een fan bent van Litecoin. Je koopt Litecoin op een iets te hoge koers, dan is er goed nieuws en je verkoopt weer wat van je Litecoin om je winst te pakken. En later, met gunstige en lagere instapprijzen, koop je weer wat Litecoin cryptomunten bij. Dan heb je dus de hele tijd Litecoin in je wallet, want je “hodled” bij wijze van spreken. Maar je houdt niet alle munten voor de gehele duur vast. En daarom leidt de betreffende verkoop of ruil tot het einde van de houdperiode.
Vanuit dit oogpunt is deze use case identiek aan nummer 3, ook al heb je als belegger er helemaal geen zin in om elke keer te kopen en te verkopen. Je koopt alleen bij lage koersen extra bij en verkoopt een deel bij hoge koersen, wat dus een 4 keer op een jaar zal zijn. Fiscaal gezien is dit echter ook een permanente aan- en verkoop of omruiling van verschillende cryptocurrencies. En de bewaarperiode verwijst naar het vasthouden van de afzonderlijke munten. Omdat deze gedurende het jaar steeds opnieuw worden uitgewisseld, is de fiscale bewaartermijn korter dan een jaar. Dus de winsten van beleggen in cryptocurrencies zijn ook belastbaar.
Zoals je ziet, is het best lastig om te bepalen wat belastbaar is en wat niet. Gelukkig komt de belastingdienst er soms zelf ook even niet uit en kun je ze maar beter een handje helpen daarbij. Hou goed bij wat je koopt en wat je verkoopt, tegen welke koersen en op welke datum.